08/14 Ekim Ahilik Kültürü Haftası

Kardeşliğin, cömertliğin, yiğitliğin, fedakarlığın, doğruluğun, dürüstlüğün, kalitenin, üretimin, ahlakın, sanatın, aklın ve bilimin esas alındığı Ahilik teşkilatı, Ahi Evran-ı Veli tarafından 1200'lü yıllarda kurulmuştur.

Türk-İslam kültürüne özgü bir medeniyet hareketi olan Ahilik'te esnaflar arasındaki mesleki ve dini dayanışma, 740 emredici kuralla şekillendirilmiştir. Yüce dinimiz İslam'ın engin ve evrensel prensiplerini dünyaya farklı bir pencereden sunan teşkilat içindeki esnaflar, kazandıkları paranın bir kısmını yardım sandıklarında biriktirip, ihtiyacı olanlara harcamıştır.

Belirli bir hiyerarşiyle teşkilatlanan Ahiler, yamaklar, çıraklar, kalfalar, ustalar, halifeler, şeyhler, ve şeyhül meşayih olarak bu kültürdeki yerini almıştır. Öğrenci olarak teşkilata alınanlar kaynağını İslam ahlakından alan 124 maddeyi öğrenerek eğitimine başlamışlardır.

Ahilik teşkilatı, sadece erkekleri değil kadınları da eğiterek bir meslek sahibi yapmıştır. Ahi Evran-ı Veli'nin eşi Fatma Bacı, kadınları bir araya toplayıp eğittikten sonra üretken bir hale getirilmelerini sağlamıştır.

13. yüzyılda kurulan ve Anadolu'nun o dönemdeki adından dolayı Bacıyan-ı Rum ismi verilen bu teşkilat, dünyanın ilk kadın teşkilatı olarak biliniyor. Bu teşkilat, Bizans ile olan savaşlarda ve Moğol akınlarına karşı özellikle cephe gerisinde büyük hizmetler vermiştir.

Ahilik teşkilatı, Batı'da 17. ve 18. yüzyıllarda tartışılan ve 19. yüzyılda uygulanmaya başlanan esnafın teşkilatlanması, üretimde kalite standardı çalışmaları ve mesleğin bir ahlakının olması ilkelerini yüzyıllar önce Anadolu'da uygulayarak bu alanda da örnek olmuştur.

Güzel ahlakın sanatla bütünleştiği Ahilik; sadece Türk insanının değil, bütün dünya toplumlarının örnek alması gereken bir kültür ve anlayıştır. Türk toplumu, bugün pek çok toplumun yokluğunu hissettiği bu değerleri yüzyıllar boyunca yaşatmış ve yaşatmaya devam edecektir.

Bu duygu ve düşüncelerle, birliğin, beraberliğin, paylaşmanın ve dayanışmanın simgesi olan Ahilik Kültürü Haftası'nı en kalbi duygularımla kutluyorum.

Hakan ÖZCAN

Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürü