Birinci Dünya Savaşı sonrasında ülkemizin dört bir yanı düşmanlar tarafın işgal edilmişti. Yunan kuvvetleri 15 Mayıs 1919'da İzmir'i, 27 Mayıs 1919?da Aydın'ı işgal etmişlerdi.  7 Eylül yanmış, yıkılmış bir şehrin kurtuluşu, bir kentin tarihinin dönüm noktasıdır.

Bu zaman diliminde, Yunan kuvvetleri insanlarımıza karşı, şehrimize karşı insanlık dışı tavırlar sergilemişler; yediden yetmişe herkese işkenceler etmişler, insanlarımızı hunharca katletmişler, şehrimizi, ilçelerimizi köylerimizi yakmışlar, insanlarımızın kutsal bildiği mabetlere zarar vermişlerdir.  Bu katliamlar; Büyük önderimiz Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK`ün başlattığı milli mücadeleye, mayalarında vatan sevgisi, İstiklâl aşkı, kahramanlık, yiğitlik, cesaret ve kararlılık bulunan efelerin verdiği destekle son bulmuştur.

Aydın, Nazilli, Sultanhisar, Atça, Kuyucak, Köşk, Umurlu, İncirliova, Germencik, Ortaklar, Söke, Kuşadası halkı yapılan katliamları asla unutmamıştır. İşgal süreci zulümle, katliamla, ırza tecavüzle, yakma ve yıkma eylemleriyle gerçekleşti. Binlerce Aydın'lı yaşadığı toprakları, evini barkını terk etmek zorunda kaldı. 7 Eylül 1922'de Yunan işgalinden kurtulan Aydın adeta bir harabe şehir görünümündeydi.  Aydın Sancağında Yunanlıların 28. 351 ev, 89 cami ve mescit, 6.640 han, hamam ve dükkan, 113 fabrika, yağhane, debbağhane, 140 okul ve medrese, 20 resmi bina yaktıkları ifade edilmiştir. Ayrıca Yunanlıların burada çeşitli işkence ve zulümlerle 1267 Türkü öldürmüş ve yaralamış oldukları da gerek yerli gerekse yabancı gözlemcilerin tespitlerinde ve resmi raporlarda belirtilmiştir.

İşgalin izleri Köşk Karatepe'de, Germencik Kanlıbahçe de, Atça Çomaklarda, Erbeyli'de, Umurlu Çayyüzünde kendini apaçık göstermektedir.  Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin topraklarında bağımsız ve özgür bir şekilde yaşayan herkes kendi atalarının yeni bir vatan yaratmak konusunda nasıl mücadele ettiklerini bilmeleri aynı ülküyü paylaşan yurttaşların da sorumluluğu olmalıdır. Olmalıdır ki vatan ve vatan üzerinde var olan değerler bir anlam ifade edebilsin. Kurtuluş Savaşı, ulus olma becerisinin ne denli güç şartlarda ve sabırla elde edildiğinin adıdır. Haksız işgallere, manda ve himayeye, işbirlikçilere karşı onurlu bir duruşun adı olan Türk Kurtuluş Savaşı emperyalizme karşı 20. Yüz yılın ilk bağımsızlık savaşı olmuştur.  Aydın ve çevresinde Milli mücadele yılları çok zorlu mücadelelerle geçmiş, bu yüzden Aydınlı işgal 'in acılarını, sıkıntılarını, dertlerini, sorunlarını hemen herkesten daha fazla bilmelidir, bilmek zorundadır. Bilmelidir ki ve Kurtuluş'un ne anlama geldiğini daha çok sormalı ve sorgulamalıdır. Kurtuluş o zaman bir anlam ifade eder.

7 Eylül'ün eğer adı konacaksa Aydınlı için özgürlüğün, bağımsızlığın, onurun, gururun, dik duruşun adıdır. Yokluğun, yoksulluğun mağlup edildiği tarihtir.

7 Eylül Aydının kurtuluş bayramıdır. 7 Eylül işgale, talana tahribata karşı onurlu duruşun, 7 Eylül özgürlük, 7 Eylül bağımsızlık, 7 Eylül emperyalizme meydan okuma günüdür.

7 Eylül önce vatan diyenlerin, hedefi tam bağımsız Türkiye olanların günüdür.  Aydınımızın kurtuluşunun üzerinden 100 yıl geçti.

Aydının Yunan işgalinden kurtuluşunun 100. yılını kutlarken bize bu günleri yaşatmak için canlarını veren aziz şehitlerimizin aziz hatıralarını saygı ile anıyor; bize her gün yeni bir yükseliş yolu açan başta büyük  önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, Aydın`ın kurtuluşunda büyük kahramanlıklar gösteren Miralay Şefik Bey, Yörük Ali Efe, Yüzbaşı Faik, Demirci Mehmet Efe, Teğmen Zekai, Sökeli Cafer Efe, Teğmen Necmi, Mestan Efe, Sancaktarın Ali Efe, Salâvatlı Halil İbrahim, 57. Tümen Yaveri İsmail Hakkı, Tekeli İsmail Efe, Kıllıoğlu Hüseyin Efe, Durmuş Ali Efe ve daha nice kahramanlarımızı unutmayacak, unutturmayacağız.

 Ayrıca Efelerin Malgaç`ta, Erbeyli`de, Tellidede'de Bey Cami önünde verdikleri mücadelede gösterilen kahramanlıkları unutmayacağız.

Vatan, millet, bayrak yolunda hayatını ortaya koymuş tüm aziz şehitlerimizin önünde saygıyla eğiliyoruz.

Bu duygu ve düşüncelerle Aydınımızın düşman işgalinden kurtuluşunun 100.yıl dönümünü en kalbi duygularımla kutluyorum.

Hakan ÖZCAN

Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürü